Οι κήποι του Βατικανού καταλαμβάνουν περίπου την μισή έκταση από τα 0,44 τετραγωνικά χιλιόμετρα του κράτους του Βατικανού.

Θεωρούνταν πάντοτε μέρος ανάπαυσης και περισυλλογής του Ρωμαίου Ποντίφικα ήδη από το 1279, όταν ο Πάπας Νικόλαος Γ’ μετέφερε την παπική κατοικία από το Λατερανό στο Βατικανό. Στο εσωτερικό των νέων τειχών, τα οποία ύψωσε για την υπεράσπιση της κατοικίας του, ο πάπας φύτεψε ένα οπωρώνα (pomerium), έφτιαξε έναν λειμώνα (pratellum) και έναν κήπο (Viridarium). Λέγεται μάλιστα πως στο εσωτερικό υπήρχαν και άγρια ζώα, τα οποία ο πάπας κυνηγούσε.
Η περίοδος τις μεγαλύτερης αρχιτεκτονικής εξέλιξης των Κήπων είναι αυτή του δέκατου έκτου και δέκατου έβδομου αιώνα, όταν εργάστηκαν καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες όπως ο Μπραμάντε, ο Λιγκόριο κλπ.

Οι διαμόρφωση των κήπων χωρίζεται σε διάφορους τομείς, ανάλογα με τα χαρακτηριστικά τους: Υπάρχουν τα θερμοκήπια, οι τομείς των βοτάνων, των τροπικών φυτών, των παχύφυτων. Επίσης οι τομείς των αγγλικών και ιταλικών κήπων, των ελαιόδεντρων, των αρωματικών φυτών, των ροδώνων κλπ.
Οι αριθμοί είναι εντυπωσιακοί: 6900 είδη, 99 κρήνες, 55 κηπουροί, καθένας εξειδικευμένος στον τομέα του.
Στο εσωτερικό των κήπων, εκτός βέβαια από την ομορφιά που παρουσιάζουν, την φροντίδα, την τάξη και ασφαλώς την υπέροχη θέα προς την βασιλική του Αγίου Πέτρου και την πόλη, αυτό που πραγματικά εκπλήσσει είναι η ησυχία και τα αρώματα.

Κάποτε οι κήποι ήταν μυστικοί, “off-limits”, για αποκλειστική χρήση του πάπα και των υψηλών αξιωματούχων. Σήμερα μόνο σε ορισμένα σημεία δεν επιτρέπεται η πρόσβαση, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνεται το «περιβόλι του πάπα», προστατευμένο από ψηλά τείχη. Εκεί, σε ένα περιβόλι στο εσωτερικό ενός μοναστηριού στο οποίο μόνο ένας πιστός κηπουρός μπορεί να εισέλθει, καλλιεργούνται τα λαχανικά και τα φρούτα για τα γεύματα του πάπα.

Oι κήποι ανοίγουν μόνο το πρωί, καθώς χρησιμοποιούνται από τους υψηλούς αξιωματούχους το Βατικανού, ειδικά για περίπατους μετά το μεσημεριανό γεύμα. Η πρόσβαση επιτρέπεται μόνο σε γκρουπ και έπειτα από ραντεβού.