“Non est in toto sanctior orbe locus”

(Δεν υπάρχει ιερότερος τόπος σε όλη τη γη)

Κατά την ρωμαιοκαθολική παράδοση η Αγία Κλίμακα (Scala Santa) είναι τα σκαλοπάτια που ανέβηκε ο Ιησούς για να φτάσει στο χώρο όπου υποβλήθηκε σε ανάκριση από τον Πόντιο Πιλάτο, πριν από την σταύρωσή του.
Υπάρχουν πολλές «Αγίες κλίμακες» στον κόσμο, όπως στα Ιεροσόλυμα, αρκετές στη Ιταλία, στην Κορσική και στην Λούρδη. Η πιο διάσημη και δημοφιλής, ένας «αναγκαστικός» τόπος προσκυνήματος για τους Καθολικούς, είναι αυτή που βρίσκεται στη Ρώμη, δίπλα στην Βασιλική του Σαν Τζοβάνι ιν Λατεράνο. (San Giovanni in Laterano |Άγιος Ιωάννης στο Λατερανό).

Η παράδοση, που κρατάει πριν από τον Μεσαίωνα, λέει πως τα σκαλοπάτια είναι τα αυθεντικά σκαλοπάτια του παλατιού του Πόντιου Πιλάτου, τα οποία μετέφερε στην Ρώμη από τους Άγιους Τόπους το 326 η αυτοκράτειρα Ελένη, μητέρα του Κωνσταντίνου. Τα σκαλοπάτια τοποθετήθηκαν στο μέγαρο του Λατερανού μέχρι το 1589, όταν ο πάπας Σίξτος Ε’ τα μετακίνησε στο διπλανό κτίριο του Sancta Sanctorum, όπου και βρίσκονται μέχρι σήμερα.
Σύμφωνα με την παράδοση, τα 28 σκαλοπάτια που αποτελούν την κλίμακα τοποθετήθηκαν στον καινούργιο χώρο με κατεύθυνση από πάνω προς τα κάτω, ώστε να μην πατηθούν από τα πόδια των εργατών που δούλευαν στο έργο.

Μπαίνοντας θα δούμε την Κλίμακα στο κέντρο, ανάμεσα σε δύο «κανονικές» σκάλες. Στη φωτογραφία είναι αυτή στα δεξιά.

Ανάλογα με την ημέρα και το ωράριο η προσέλευση των πιστών ποικίλει. Μπορούμε να συναντήσουμε λίγους πιστούς ή το αδιαχώρητο.

Ο χώρος διακοσμήθηκε με πλούσιες τοιχογραφίες κατά τον 16ο αιώνα και αργότερα, υπό τον πάπα Ιννοκέντιο Η’, τα σκαλοπάτια καλύφθηκαν με σανίδες καρυδιάς για την πρόληψη ζημιών.
Οι πιστοί αναβαίνουν τα 28 μαρμάρινα σκαλοπάτια γονατιστοί (απαγορεύεται η ανάβαση με τα πόδια), με μεγάλες στάσεις για προσευχή και μετάνοιες, ειδικά την Μεγάλη Παρασκευή. Στην κορυφή της Κλίμακας βρίσκεται μια μεγάλη τοιχογραφία του Εσταυρωμένου και το καγκελόφραχτο παράθυρο του Sancta Sanctorum. Εκεί οι πιστοί κάνουν άλλη μια στάση.

Το sancta sanctorum πίσω από το κινγκλίδωμα.

Το Sancta Sanctorum (Άγια των Αγίων) ή εξωκκλήσι του Αγίου Λαυρεντίου κατασκευάστηκε το 320 μ.Χ. Κατά τον Μεσαίωνα λειτουργούσε σαν ιδιαίτερο παρεκκλήσι των παπών. Ονομάστηκε Sancta Sanctorum κατά τον ένατο αιώνα, εξαιτίας των πολλών κειμηλίων που είχαν συγκεντρωθεί εκεί με την πάροδο των αιώνων και που βρίσκονταν τοποθετημένα σε μια κιβωτό κάτω από την αγία τράπεζα, η οποία προστατεύονταν από ένα σιδερένιο κιγκλίδωμα. Αν και η ονομασία παρέμεινε, εν τούτοις, ήδη το 1905 σχεδόν όλα τα πολύτιμα κειμήλια μεταφέρθηκαν στο Βατικανό.

To προσευχητήριο στον πρώτο όροφο.

Θα φύγουμε από το κτίριο κατεβαίνοντας από μια από τις δύο πλαϊνές σκάλες.

Απ’ όσα πολύτιμα αντικείμενα παρέμειναν στο παρεκκλήσι, το πολυτιμότερο θεωρείται η εικόνα του Αγιωτάτου Σωτήρος (SS Salvatore). Σύμφωνα με μια μεσαιωνική παράδοση, πρόκειται για μια αχειροποίητη εικόνα που «δεν έχει κατασκευαστεί από ανθρώπινα χέρια”. Αυτή η εικόνα, ουσιαστικά το επίκεντρο της λατρείας και της τέχνης των υπαρχόντων κειμηλίων του παρεκκλησίου, αναφέρεται για πρώτη φορά στο Liber Pontificalis του 8ου αιώνα, την εποχή του πάπα Στέφανου Β’. Λέγεται ότι ο πάπας κουβάλησε ο ίδιος την εικόνα ξυπόλητος στους δρόμους της Ρώμης, για να ικετεύσει για την σωτηρία της πόλης από τις επιδρομές των Λογγοβάρδων του Αστόλφου (756).

ΧΑΡΤΗΣ