Μέγας Ιππόδρομος, o αρχαιολογικός χώρος

[Σημ. Για το Circus Maximus, τον Μέγα Ιππόδρομο, έχουμε αναφερθεί εκτενώς εδώ].

Το Circus Maximus, ο Μέγας Ιππόδρομος, ήταν η μεγαλύτερη κατασκευή της αρχαιότητας αφιερωμένη στα θεάματα και μία από τις μεγαλύτερες όλων των εποχών (μήκος 600 μ και 140μ πλάτος, περίπου 250.000 θεατές). Συνδέεται με το μύθο της προέλευσης της πόλης: εδώ έλαβε χώρα η Αρπαγή των Σαβίνων Γυναικών, επεισόδιο που σηματοδοτεί ένα από τα πρώτα σημαντικά γεγονότα της πόλης της Ρώμης αλλά και από εδώ ξεκίνησε η μεγάλη πυρκαγιά που κατέστρεψε την πόλη επί Νέρωνα.

Το Circo Massimo από την πλευρά του πετάλου. Στο βάθος δεξιά τα αυτοκρατορικά ανάκτορα στο Παλατίνο.

Η πρώτη διάταξη της ευρείας κοιλάδας ανάμεσα στους λόφους Παλατίνο και Αβεντίνο, ώστε να χρησιμοποιηθεί σαν χώρος για αρματοδρομίες,  χρονολογείται στην εποχή των Ετρούσκων βασιλέων αλλά μόνο επί Ιουλίου Καίσαρα θα κατασκευαστεί ένα πραγματικός ιππόδρομος από τοιχοποιία. Οι αγώνες που πραγματοποιούνταν στον ιππόδρομο ήταν τα πιο δημοφιλή και αγαπητά θεάματα των Ρωμαίων, μαζί με τις μονομαχίες.

Κατεστραμμένο αρκετές φορές από πυρκαγιές, το Circus Maximus ανακατασκευάστηκε σχεδόν εξ ολοκλήρου υπό το πριγκιπάτο του Τραϊανού, εποχή στην οποία ανήκουν οι περισσότερες δομές σήμερα ορατές. Υπήρξαν πολυάριθμες παρεμβάσεις από μεταγενέστερους αυτοκράτορες, συμπεριλαμβανομένης της καταπληκτικής ανανέωσης από τον Κωνστάντιο Β΄το 357 μ.Χ., όταν τοποθετήθηκε ο γιγαντιαίος οβελίσκος που βρίσκεται σήμερα στο Λατερανό.

Ο ιππόδρομος παρέμεινε σε λειτουργία μέχρι τις πρώτες δεκαετίες του έκτου αιώνα. Αργότερα εγκαταλείφθηκε και χρησιμοποιήθηκε σαν γεωργική έκταση με χωράφια για πολλούς αιώνες. Τον 19° αιώνα εγκαταστάθηκαν στο χώρο μια δεξαμενή αερίου, αποθήκες, εργοστάσια, βιοτεχνίες και σπίτια. Στις αρχές του 20ου αιώνα αρχίζουν οι πρώτες ανασκαφές.

Τα απομεινάρια του Circus Maximus, ένα καλοκαιρινό απόγευμα.

Στις αρχές της δεκαετίας του ’30 σημαντικές ανασκαφές έχουν φέρει στο φως ένα μεγάλο τμήμα του ημικύκλιου (πέταλο) και απομεινάρια της Αψίδας του Τίτου. Αργότερα η περιοχή θα δοθεί στο Εθνικό Φασιστικό Κόμμα για τις εκδηλώσεις του, λόγω της υψηλής συμβολικής αξίας. Στο χώρο του ιπποδρόμου οργανώθηκαν αργότερα οι μεγάλες εκθέσεις των ετών 1937-1940.
Αμέσως μετά τον πόλεμο ο χώρος θα ξαναγίνει πράσινη περιοχή, όπου στην ουσία οι αρχαίες δομές βρίσκονται εγκαταλελειμμένες.

Ύστερα από χρόνια ανασκαφών και εργασιών ανάδειξης, η περιοχή του ημικύκλιου θα ανοίξει για το κοινό στα τέλη του 2016. Ας την επισκεφτούμε.

Αρχαιολογικός χώρος

Torre della Moletta: Μεσαιωνικός πύργος (περίπου 1100). Ανεγέρθηκε από μια ισχυρή οικογένεια της εποχής για αμυντικούς λόγους. Γύρω από τον πύργο αναπτύχθηκαν κατοικίες και ένας μύλος που κατεδαφίστηκαν γύρω στο 1930.

Η θέα από το τελευταίο πάτωμα.

Κοιτώντας τον Ιππόδρομο από το εξωτερικό, διακρίνουμε τον ρωμαϊκό δρόμο, μια ποτίστρα για ζώα και τα ρωμαϊκά σκαλιά για την πρόσβαση στο χαμηλό επίπεδο των κερκίδων όπου κάθονταν τα ανώτερα κοινωνικά στρώματα. Το ανώτερο επίπεδο όπου κάθονταν ο όχλος δεν υπάρχει πια. Στο επίπεδο του δρόμου διακρίνονται χώροι με θολωτή οροφή. Ήταν μαγαζιά (tabernae) που εξυπηρετούσαν τις ανάγκες του κοινού.

Ένας από τους διαδρόμους κάτω από τις κερκίδες. Διακρίνεται αναμνηστική επιγραφή που αναφέρεται στην έναρξη των ανασκαφών του 1927, επί Μουσολίνι.

Θραύσματα από σκαλοπάτια, γείσα, κιονόκρανα, κατώφλια από τα καταστήματα κλπ.

Ο κατώτερος εσωτερικός διάδρομος επικοινωνίας, στο επίπεδο του εδάφους

Ο ρωμαϊκός δρόμος έξω από τον Ιππόδρομο.

Τιμή εισιτηρίου: 5 €. Η είσοδος του αρχαιολογικού χώρου βρίσκεται εδώ.