Ρωμαϊκό Καρναβάλι

Καρναβάλι στην via del Corso (19ος αι.)

Το ρωμαϊκό καρναβάλι προέρχεται από τα Saturnalia, θρησκευτική γιορτή της αρχαίας Ρώμης αφιερωμένη στον Σατούρνους, αντίστοιχο του Κρόνου (βλ. Κρόνια). Η γιορτή χαρακτηρίζονταν από δημόσια διασκέδαση, οργιαστικές τελετές, θυσίες, χορούς. Επιτρέπονταν τα τυχερά παιχνίδια ακόμα και για τους δούλους. Επίσημα ενδύματα δε φοριούνταν, φοριούνταν μάσκες, ενώ οι δούλοι δεν μπορούσαν να τιμωρηθούν κι αντιμετώπιζαν με χλευασμό τους κυρίους τους. Γενικότερα οι ρόλοι αντιστρέφονταν ανάμεσα σε δούλους κι ιδιοκτήτες, κάτι που οδηγούσε σε ξέφρενο γλέντι, άφθονη οινοποσία και ακολασίες: γι’ αυτό το λόγο, με την έλευση του Χριστιανισμού, η λέξη “σατουρνάλια” ταυτίστηκε με τα “όργια”.
Το έθιμο του καρναβαλιού ξεκίνησε γύρω στον 10° αιώνα στο Monte Testaccio, με διάφορα σκληρά και αιματηρά παιχνίδια, όπως ταυρομαχίες, κυνήγι κατοικίδιων ζώων κλπ. Από τα μέσα του δέκατου πέμπτου αιώνα ο Πάπας Παύλος Β εγκαινίασε παιγνίδια και ιπποδρομίες στην θέση της σημερινής via del Corso. Το χρηματικό ποσό για τα έπαθλα πληρώνονταν με αναγκαστική εισφορά της εβραϊκής κοινότητας. Επιτρέπονταν οποιαδήποτε μεταμφίεση εκτός από αυτές του ιερέα, καρδινάλιου, και μοναχού/ής. Συνήθως τα πιο δημοφιλή κοστούμια ήταν αυτά της ιταλικής κωμωδίας: Αρλεκίνος, Πανταλόνε, Πουλτσινέλα. Αλλά κυκλοφορούσαν και ψεύτικοι Τούρκοι, Άγγλοι ναυτικοί κλπ. Οι αριστοκρατικές οικογένειες χρηματοδοτούσαν την κατασκευή αλληγορικών αρμάτων πλούσιων σε λεπτομέρειες και διακοσμήσεις. Σε όλη την πόλη, στα μέγαρα, στα μοναστήρια, στις πλατείες παίζονταν κωμωδίες. Το αποκορύφωμα του Καρναβαλιού αγγίζονταν με τις διάσημες ιπποδρομίες βερβερίνικων αλόγων κατά μήκος της via del Corso που κατέληγαν στο Palazzo Venezia.

Σήμερα το Καρναβάλι στην Ρώμη γιορτάζεται με την ιστορική πομπή που ξεκινά από την piazza Navona και καταλήγει στην via del Corso και στην piazza del Popolo, κατά την τελευταία Κυριακή του Καρναβαλιού.